Kuchnie i Łazienki 2022 01 Oleje tłoczone na zimno

Aby poznać dobrodziejstwa działania olejów dla naszego zdrowia, zacznijmy od początku, czyli czym jest tłoczenie oleju.

Katarzyna Gubała, Zbigniew Bańkowski

Tłoczenie oleju

Metoda pozyskiwania oleju przez wyciskanie, wygniatanie za pomocą prasy, np. tłoczenie oleju nasion. Odpadem tłoczenia jest masa stała zwana także wytłokiem. Nasiona są delikatnie zgniatane, aby otworzyły się ich łuski, a następnie tłoczone w prasie ślimakowej bez ogrzewania.

Olej tłoczony na zimno może być użyty jako suplement diety, do gotowania, do dressingów sałatkowych, do marynat, do pieczenia pyszności, aromaterapii i wielu innych. Zalety olejów tłoczonych na zimno to m.in.: brak utraty cennych witamin, są „całkowicie naturalne”, dostarczają niezbędnych kwasów tłuszczowych, są dobrym źródłem witaminy E, przyczyniają się do zwiększonego wchłaniania przez organizm rozpuszczalnych w tłuszczach witamin: A, D, E i K, ułatwiają odczuwanie smaku i przełykanie pokarmu.

Olej tłoczony na zimno zawiera do 90% więcej wartości odżywczych niż oleje wyciskane na gorąco, które są właściwie całkowicie pozbawione jakichkolwiek wartościowych składników i cennych zawartych w ziarnach kwasów tłuszczowych Omega 3, 6 i 9 oraz witamin.

Wysokiej jakości, nieoczyszczone, tłoczone na zimno oleje roślinne są doskonałym i bardzo cennym źródłem Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych (NNKT), nazwanych również witaminą F, których organizm ludzki nie może sam wytworzyć, a które muszą być dostarczone z pożywieniem. Świeży, tłoczony na zimno i nieoczyszczony olej roślinny odznacza się delikatnym smakiem i aromatem, typowym dla nasion, z których został wytłoczony. Nie powinien posiadać nieprzyjemnie gorzkiego smaku, ponieważ może to świadczyć o tym, że nie jest świeży.

Gdzie wykorzystujemy olej tłoczony na zimno?

KUCHNIA
Olej od kiedy tylko go wynaleziono stał się niezbędnym składnikiem wielu dań i potraw.

Służy m.in. do: gotowania, smażenia, sosów, potraw z owoców i warzyw, duszenia mięs, przygotowywania deserów.

PIELĘGNACJA CIAŁA
Olej jest wykorzystywany do zabiegów pielęgnacji ciała. Substancje odżywcze, które zawiera mają bardzo korzystny wpływ na naszą skórę. Stosuje się go do masażu ciała i twarzy oraz pielęgnacji włosów, paznokci i rzęs.

MEDYCYNA
Efekty leczenia olejem są znane już od wielu lat. Najczęściej wykorzystywany do leczenia problemów z cholesterolem. Możemy go również stosować do: regulacji trawienia, leczenia stanów zapalnych oraz problemów żołądkowych.

Czy prasa do oleju w domu ma sens?

Olej tłoczony na zimno jest już powszechnie dostępny w sklepach, jednak należy też do olejów stosunkowo drogich, ponadto jego okres przydatności do spożycia jest dosyć krótki. Dlatego idealnym rozwiązaniem dla każdego, kto chce zadbać o swoje zdrowie jest posiadanie domowej prasy do tłoczenia olejów na zimno np. wersja Alfa. Tłoczyć olej wówczas można prawie z wszystkich ziaren i nasion, jak: słonecznik, orzechy włoskie, laskowe, ziemne, pinii, nerkowca, sezam, czarnuszka, pestki dyni czy nawet wiórki kokosowe. Tłoczyć można w takiej ilości, jakiej w danej chwili potrzebujemy, co jest istotne, gdyż najwięcej wartościowych składników olej tłoczony na zimno ma tuż po wytłoczeniu. Koszty zakupu domowej prasy zwrócą się już po kilku miesiącach korzystania a świeże oleje mamy dalej na wyciągnięcie ręki.

Przykłady olejów tłoczonych na zimno

Olej z orzechów laskowych

otrzymywany jest przez tłoczenie na zimno. Charakteryzuje się delikatnym, orzechowym smakiem i żółtozłotym kolorem. Może być stosowany jako dodatek do ciast, lodów, deserów lub jako składnik dressingu. Spożywany systematycznie obniża ciśnienie krwi i stężenie złego cholesterolu LDL. Doskonale nawilża skórę.

Olej z orzeszków ziemnych (arachidowy)

tłoczony na zimno ma żółty kolor i intensywny posmak orzechów, natomiast rafinowany jest pozbawiony zarówno smaku, jak i aromatu. Olej arachidowy powinien być spożywany na zimno jako dodatek do surówek czy dressingów. Sprzyja odchudzaniu, gdyż zapewnia poczucie sytości przez dłuższy czas. Dzięki zawartości resweratrolu ma działanie przeciwnowotworowe, a obecny w nim magnez wspomaga układ nerwowy. Olej z orzechów arachidowych ma również korzystny wpływ na skórę.

Olej z orzechów włoskich

jeden z cenniejszych olejów. Tłoczony na zimno ma intensywny orzechowy smak z nutą karmelu i żółtawy, czasem zielonkawy kolor. Należy go jadać na zimno jako dodatek do sałatek z orzechami lub do ryb, białego mięsa i warzyw. Szczególnie bogaty w kwasy omega-3 i 6 (1 łyżka pokrywa połowę dziennego zapotrzebowania), witaminę E, obniża ciśnienie tętnicze, poziom złego cholesterolu. Polecany uczącym się, korzystnie wpływa na pamięć. Dzięki zawartości witaminy E pomaga w walce z trądzikiem i chorobami skóry. Zawarty w nim kwas elagowy działa antynowotworowo.

Olej sezamowy

otrzymywany przez tłoczenie na zimno, ma charakterystyczny ciemnobrązowy kolor i mocny aromat. Bardzo popularny w kuchni azjatyckiej (do gotowania, sosów, sałatek, dipów, deserów). Wykazuje działanie rozgrzewające i oczyszczające. Ostatnie badania pokazują, że obniża również ciśnienie krwi, a nawet pozwala zmniejszyć dawkę stosowanych leków. Korzystnie wpływa na stan kości i kondycję stawów – stosowany jest w profilaktyce osteoporozy.

Olej konopny

otrzymywany jest z tłoczonych na zimno nasion konopi siewnych. Ma zielonobrązową barwę i lekko gorzki, korzenny smak i zapach. Doskonały jako dodatek do ziemniaków, kasz i surówek. Jest bardzo bogaty w witaminę K, która wykazuje właściwości przeciwkrwotoczne, odpowiada za prawidłową krzepliwość krwi. Działa przeciwgrzybicznie, antybakteryjnie, przeciwzapalnie, przeciwbólowo. Bierze również udział w formowaniu tkanki kostnej.

Olej z pestek winogron

Olej z ostropestu

charakteryzuje się wysoką zawartością tłuszczów nienasyconych, w tym wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), do których należą kwasy omega-3 i omega-6. Zastępowanie w diecie tłuszczów nasyconych tłuszczami nienasyconymi pomaga w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi. Olej z ostropestu stanowi doskonały dodatek do surówek, sałatek i innych potraw przygotowywanych na zimno.

Olej słonecznikowy

ma wysoką zawartość lecytyny, co sprawia, że jest idealny dla wspomagania pracy systemu nerwowego. Zawiera również spore ilości witamin A, D, E i nienasyconych kwasów tłuszczowych, dzięki czemu sprawnie obniża cholesterol, wygładza skórę i pozwala cieszyć się młodym wyglądem i mocnymi kośćmi przez wiele lat. Ma w sobie również minerały i inne substancje, które wzmacniają system odpornościowy, a także normują poziom hormonów.

Olej z pestek dyni

jest sprawdzonym środkiem obniżającym poziom cholesterolu we krwi, świetnie wpływa na prostatę, pomaga leczyć zapalenie pęcherza, wspomaga pracę nerek, przy artretyzmie poprawia jakość poruszania się, wspomaga laktację itd. Zawiera mnogość dobrych kwasów tłuszczowych i steroli roślinnych, jest naturalnym lekarstwem na problemy z układem moczowym, działa profilaktycznie poprzez obniżanie poziomu substancji powodujących powstawanie piasku i kamieni nerkowych . Co więcej, jest znanym środkiem przeciwko pasożytom wewnętrznym i leczącym nieżyt żołądka. Te same "dobre" kwasy tłuszczowe i sterole roślinne obniżają poziom złego cholesterolu LDL i zwiększają poziom dobrego HDL. Zawiera wysoki poziom witamin A i E, niezbędnych dla zdrowego funkcjonowania i młodego wyglądu skóry.

Olej lniany

jest rekomendowany na reumatoidalne zapalenie stawów i wysoki poziom cholesteroli. Ma również wpływ na leczenie osteoporozy, obniża uczucie niepokoju, łagodzi objawy przerostu prostaty i wspomaga leczenie, zmniejsza częstość występowania infekcji, poprawia kondycję układu krwionośnego, przeciwdziała miażdżycy, obniża ciśnienie krwi, służy profilaktycznie przeciw rakowi piersi, prostaty, jelita grubego. Łagodzi i leczy podrażnienia delikatnej skóry, zmiękcza i nawilża dzięki zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych jak alfa-linolenowy, który jest znany ze swoich właściwości zmniejszania stanów zapalnych i obrzęków.